Αν το πρωί ξυπνάτε με πονοκέφαλο ή πονάει διάχυτα το στόμα σας και τα αυτιά σας, τότε ίσως το βράδυ τρίζετε τα δόντια σας. Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, δυστυχώς όμως οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν! Η συμπεριφορά αυτή ονομάζεται ΒΡΥΓΜΟΣ, είναι ακούσια και ασυναίσθητη,  και γίνεται συνήθως το βράδυ – κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Στις μέρες μας υπολογίζεται ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού έως και 80-90 %, με διαφορετικό βαθμό έντασης, εμφανίζει βρυγμό. Η ακούσια αυτή συνήθεια φθείρει τα δόντια, καταπονεί τους μυς του προσώπου αλλά και την άρθρωση που ενώνει τη γνάθο με το κρανίο. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το περιστασιακό σφίξιμο των δοντιών σε μικρές περιόδους στρες δεν αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τη στοματική  υγεία. Όταν όμως γίνεται μόνιμο πρόβλημα τότε μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένα προβλήματα στα δόντια (έως και κατάγματα), να αλλοιώσει το χαμόγελο και να μεταβάλει την εικόνα του προσώπου, διαταράσσοντας την προσωπική ζωή του πάσχοντα και την επικοινωνία του με το περιβάλλον.

Από τί προκαλείται όμως;

• Μια βασική αιτία είναι το στρες. Το άγχος και η ένταση – κάτι που στις μέρες μας έχει αυξηθεί – βρίσκει πολλές φορές διέξοδο στο στόμα. Συχνά, δηλαδή , τα άτομα που είναι επιφορτισμένα με άγχος σφίγγουν ή τρίζουν τα δόντια τους το βράδυ.

• Βρυγμό μπορεί να προκαλέσει και η κακή σύγκλειση των πάνω με τα κάτω δόντια λόγω κάποιου ορθοδοντικού προβλήματος ή μιας νέας προσθετικής εργασίας.

• Άλλη μια αιτία είναι η κατάχρηση αλκοόλ και καφεΐνης , αλλά και η χρήση διεγερτικών ναρκωτικών ουσιών (πχ. Κοκαΐνη)

• Επιπλέον, ασθενείς που πάσχουν από δυσλειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως το Parkinson, ενδεχομένως εμφανίζουν βρυγμό.

• Τέλος, υπάρχουν κατηγορίες φαρμάκων, όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα ηρεμιστικά, των οποίων ο βρυγμός αποτελεί παρενέργεια.

Πώς καταλαβαίνω όμως ότι έχω βρυγμό; Υπάρχουν πολλοί τρόποι … Ο πλέον συνήθης είναι όταν ο σύντροφός σας διαμαρτύρεται ότι στον ύπνο τρίζετε τα δόντια σας. Αλλοι τρόποι περιλαμβάνουν προσωπικές παρατηρήσεις που αφορούν σημάδια φθοράς στα δόντια σας, όπως χαραγματιές στο "σμάλτο" ή αποτριβές και μικροσπασίματα στις άκρες τους. Επιπλέον, μπορεί να δυσκολεύεστε να ανοίξετε το στόμα σας όταν ξυπνάτε ή να ξυπνάτε κουρασμένοι στην περιοχή του προσώπου, να έχετε πονοκέφαλο ή να ακούτε χαρακτηριστικούς ήχους (κλικ) όταν ανοιγοκλείνετε το στόμα σας.  

Πώς αντιμετωπίζεται ο βρυγμός;

Επειδή ο βρυγμός, όπως προαναφέρθηκε, εκδηλώνεται και με συμπτώματα εκτός στόματος, οι πάσχοντες αναζητούν θεραπεία σε διάφορες ιατρικές ειδικότητες (νευρολόγοι, ωτορινολαρυγγολόγοι κ.α.). Ωστόσο, ο πλέον αρμόδιος για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα είναι ο οδοντίατρος. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την πολυπαραγοντική αιτιολογία της πάθησης, ο οδοντίατρος μέσα από τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού θα εντοπίσει τις πραγματικές αιτίες που επιδρούν στην εμφάνιση αυτής της συμπεριφοράς και θα κατευθύνει τον ασθενή προς το σωστό θεραπευτικό σχήμα. Σε αρκετές περιπτώσεις ο οδοντίατρος κατασκευάζει έναν ειδικό νάρθηκα από σκληρό διαφανές υλικό, ο οποίος εφαρμόζει με ακρίβεια στα δόντια και ο ασθενής το φοράει όταν κοιμάται. Το «μασελάκι» αυτό έχει θεαματικά αποτελέσματα καθώς δεν επιτρέπει στα δόντια να ακουμπούν μεταξύ τους και να φθείρονται. Το πιο βασικό όμως είναι ότι διδάσκει υποσυνείδητα κατά κάποιο τρόπο τον εγκέφαλο να ¨φέρνει¨ στη σωστή θέση τη γνάθο κατά τη διάρκεια του ύπνου, η οποία είναι και η πιο ξεκούραστη για τους μυς του προσώπου.

Επιπλέον, θα πρέπει να ελεγχθεί και να εξαλειφθεί  από τον οδοντίατρο οποιαδήποτε συγκλεισιακή δυσαρμονία από προσθετικές εργασίες ή σφραγίσματα που διατάραξαν τον τρόπο που συναρμόζουν τα δόντια της πάνω με της κάτω γνάθου. Σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να συσταθεί και ενδυνάμωση του στοματογναθικού συστήματος με ειδική κινησιοθεραπεία.

Τέλος, αν ο βρυγμός αποδίδεται σε υπέρμετρο στρες ενδέχεται να χρειαστεί και η συνεργασία με ψυχολόγο.

Την επόμενη, λοιπόν, φορά που ο/η σύντροφός σας ακούσει να τρίζετε τα δόντια σας όταν κοιμάστε, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον οδοντίατρό σας!